“Mama, mag ik een snoepje?” “Nee, lieverd.” “Ja, maar mama, ik wil nú een snoepje!” Als ouder van een jonge kleuter komt deze situatie je waarschijnlijk bekend voor. Je kind heeft zijn zinnen in de supermarkt op een snoepje gezet en zeurt daar net zolang over door, tot jij hem zijn zin geeft of tot de maat vol is. En hoewel je het misschien niet van plan was, kan het voorkomen dat je je kind toch straft voor zijn vervelende gedrag.
Kinderen straffen
Waarschijnlijk had jij je, net als zoveel andere jonge ouders, voorgenomen om altijd begripvol te zijn voor je kind. Straffen vind je eigenlijk maar niks. En voor een groot deel heb je daar gelijk in. Het straffen van je kind mag in geen geval het belangrijkste element van de opvoeding worden. Je kind belonen wanneer hij goed gedrag vertoont, is in veel gevallen beter. Want straf laat wel zien dat een bepaald gedrag ongewenst is, maar het geeft geen voorbeeld van hoe het wel moet. Maar soms is een straf nodig om te onderstrepen dat je meent wat je zegt. Hierbij is het verstandig om een aantal regels in acht te nemen.
Regels bij het geven van straf
Wanneer je je kleuter straf geeft, kun je het beste zorgen voor een goede dosering. Als de straf te licht is, maakt het misschien weinig indruk op hem. Maar een straf mag ook niet te zwaar zijn, want dan kan je kind immuun worden voor straffen. Een lichte straf zal hem dan op den duur niet meer kunnen deren. Het is in ieder geval verstandig om altijd redelijk te blijven. Het is voor je kind heel verwarrend wanneer hij een hele zware straf krijgt, terwijl hij alleen maar een beetje ondeugend was. Een straf dient bovendien op het juiste moment te worden uitgedeeld. Het is heel belangrijk om de verstandhouding met je kind goed te houden. Als je hem kwetst, bang maakt of te vaak straft, kan deze verstandhouding verslechteren. De kans bestaat dan dat je kleuter zich alleen maar slechter gaat gedragen en zich bovendien steeds ongelukkiger voelt. Ook kun je je kind beter niet straffen als hij al spijt heeft. Hij weet al dat hij stout is geweest en als je hem toch straft, kan zijn spijt veranderen in boosheid.
Ongewenst gedrag bij je kind voorkomen
Naast ongewenst gedrag zullen kinderen ook stout gedrag vertonen. Dit is gedrag wat buiten de grenzen valt, die je, samen met je partner, hebt opgesteld, zoals bijvoorbeeld het slaan of bijten van anderen. Geef duidelijk aan dat dergelijk gedrag niet geaccepteerd wordt en straf kinderen hier dan ook voor. Waarschuw eerst dat als het nog een keer gebeurt dat er dan straf zal volgen. Hiermee geef je kinderen de mogelijkheid om hun gedrag te veranderen. Als het vervolgens nog een keer gebeurt, grijp dan ook direct in, ga niet eindeloos waarschuwen. Eén waarschuwing is voldoende! Zet je kind even in een kamer of in een gedeelte van de kamer, waar geen speelgoed of afleidingen zijn, zoals tegen de muur van een kamer of in de gang op de trap. Leg aan je kind uit waarom hij daarheen worden gestuurd op een kalme maar strenge toon, ga hierbij op je hurken zitten en maak oogcontact met je kind. Na een aantal minuten haal je je kind op en leg je nogmaals uit waarom hij daar zit en dat je graag wilt dat hij zijn excuses aanbiedt. Maak het vervolgens weer goed door een dikke knuffel en ga verder met de orde van de dag. Een goede houvast voor de duur van de time-out is de leeftijd van je kind. Dus een kindje van drie jaar, krijgt een time-out van drie minuten.